Label de ervaringen en gevoelens van het kind terwijl je samen speelt. Let op wat het kind zegt, maar ook op de gezichtsuitdrukking en lichaamshouding (verbale en non-verbale signalen). Zowel positieve als negatieve ervaringen en gevoelens zijn belangrijk. Voorbeeld: het kind zegt enthousiast: “Ik heb een nieuwe fiets”. Dan kun je zeggen: “Ik zie dat je blij bent met je nieuwe fiets’. Voorbeeld: het kind vertelt je met een verdrietig gezicht dat zijn/haar hond ziek is. Je kunt zeggen: “Je lijkt bedroefd te zijn.”
Het is ook interessant om het gedrag te beschrijven als het kind verrast is, enthousiast of gefrustreerd of als je niet goed begrijpt wat er gebeurt.
Het labelen van de ervaringen en de gevoelens van het kind(eren) is iets wat je de hele dag bij peuters en kleuters moet doen/toepassen. Je kunt ook je eigen gevoelens van enthousiasme of verrassing uiten of van teleurstelling als jou iets niet lukt in het spel.
Hieronder zie je hoe leerkrachten in ons project de ervaringen en gevoelens van de kinderen in hun klas labelen.
De video’s zijn gefinancierd met subsidie van de EU (Erasmus+). De auteurs zijn verantwoordelijk voor de inhoud.
Vallende stukjes
Juf Alberta en Melissa spelen met geometrische figuren. Sommige stukjes vallen en Melissa lacht erom. Alberta bevestigt haar emotie door dat te verwoorden.
Zie je hoezeer de leerkracht en het kind op elkaar afgestemd zijn, en hoeveel plezier dat geeft? Als Alberta de emoties van Melissa beschrijft, lijkt ze nog meer te genieten. Iets dat mis ging (de stukjes vallen op de grond) wordt een bron van speelsheid en welbevinden.
Een nieuwe auto
Abdel (3 jaar en 7 maanden) spreekt Nederlands als tweede taal. Hij vertelt Soumia over een nieuwe auto. Soumia benoemt zijn gevoelens aan het eind van het gesprekje.
Is het je opgevallen hoe enthousiast Abdel aan Soumia vertelt, ook al is hij nog een beginnende spreker van het Nederlands? Aan het begin van het P2G-project sprak Abdel nauwelijks tegen andere kinderen of tegen de juffen en vermeed hij meestal oogcontact.
Een monster vol lijm
Juf Alberta en Rodrigo maken een collage. Rodrigo wijst met zijn vinger en laat Alberta zien dat het monster onbedoeld vol met lijm gekomen is. Door zijn gezichtsuitdrukking te observeren, merkt Alberta de droevige gevoelens van het kind op. Alberta labelt de gevoelens van het kind als verdrietig, maar helpt hem ook te begrijpen dat er een oplossing is voor datgene waar hij verdrietig om geworden is.
Merk je op dat Rodrigo, aan het begin van de video, spontaan zijn verdriet uit over een klasgenootje dat ziek is? Als je de gevoelens van kinderen beschrijft, worden ze zichzelf ook meer bewust van hun emoties en zijn ze beter in staat om erover te praten.
De collage
Als Rodrigo zijn plastic creatie afmaakt, is zijn non-verbale communicatie behoorlijk enthousiast. Alberta labelt zijn gevoelens van blijdschap.
Zie je het emotioneel welbevinden van Rodrigo en hoe sensitief Alberta reageert op zijn reacties? Wat zijn de ingrediënten dom zo op een kind afgestemd te kunnen in je interactie?
Mens erger je niet
Juf Dana speelt met meerdere kinderen. Oliver (6 jaar oud) zit links naast haar. Oliver was een erg teruggetrokken jongen die gewend was het contact met klasgenootjes te vermijden. Tijdens dit spel is hij echter ontspannen. Juf Dana ondersteunt zijn gevoelens van enthousiasme en plezier. Op sommige momenten, stuurt ze kinderen bij zich niet aan de spelregels houden.
Zie je dat Dana Oliver steeds goed in de gaten houdt? Ook als andere kinderen haar aandacht vragen? Merk je hoe ze Olivers gevoelens ondersteunt?